Bovenlichten en snijramen in Nederland

Tympanen (vervolg 1)

Home
Over mijzelf
Bovenlicht van de maand
Wat zijn bovenlichten?
Wat is nieuw?
Bovenlichten in de diverse stijlperioden
Naar bijzondere items
Oorsprong van de Symbolen
Geschiedenis glas, gevels en bouwkunst
Oude prenten, gravures en foto's
Middeleeuwse metseltekens
Tympanen
Schamels
Romeinse jaartallen
Oorsprong Byzantijnse kandelaars
Vertikale slijpgleuven
Renovatie en restauratie
Buitenlandse voorbeelden van bovenlichten
Web links
Gastenboek en contact
Zoeken op deze site
Wat is triest

BACK

START

NEXT

De st Adelbertabdij van Egmond
 
Het tympaan van de abdij wordt bewaard in het Rijksmuseum te Amsterdam.

De voorstelling wordt gevormd door een frontaal weergeven Petrus geflankeerd door Dirk VI van Holland (links) en zijn moeder Petronilla van Saksen. Het romaanse timpaan wordt rond 1130 gedateerd en is daarmee het oudste Hollandse beeldhouwwerk in het Rijksmuseum.

tekst wordt nog uitgebreid.
 

800px-egmond_tympanum.jpg
Het tympaan van Egmond

Er is in 1861 een litho gemaakt van het tympaan door David van der Kellen.  
Willem Jacobsz. Hofdijk nam een afbeelding van het reliëf op in zijn zesdelige geschiedenisboek Ons voorgeslacht in zijn dagelijksch leven geschilderd (1858-1864).

David v.d. Kellen: Egmond litho
800px-kellen_egmond_litho.jpg
Het tympaan van Egmond

Hoorn:  Mariakerk of Noorderkerk
 
Deze gotische parochiekerk is gebouwd tussen 1440 en 1519 op de plaats van een oudere houten kerk. Vanaf 1572 in gebruik als protestantse kerk. 
 
Er zijn twee tympanen van het memento-mori- type: boven de hoofdingang een liggend skelet, boven de zij-ingang een schedel met attributen rondom.
 

hoorn001-tympaan-kl.jpg
Hoorn: tympaan van de Mariakerk (Noorderkerk)

Boven het skelet: de tekst: En messem immortalitatis 1647. Vertaling: Zie hier dee oogst der onsterfelijkheid. Daarboven graanhalmen met centraal een tijdglas. De graankorrel sterft in de aarde maar ontkiemt weer en beeldt zo de onsterfelijkheid uit. Boven de hoofdingang is het een heel skelet. De zandloper staat nog rechtop en de tijd loopt nog voor de binnentredende mens.
 
Dit betekent ook dat deze tympanen pas in de tijd van de reformatie.  Er zijn toen nieuwe ingangen gemaakt.
 

hoorn005-tympaan-kl.jpg
Hoorn: tympaan v.d. Mariakerk (Noorderkerk) hoofdingang

Hoorn:  Mariakerk of Noorderkerk: zij-ingang
 

hoorn003-tympaan2.jpg
Hoorn: tympaan v.d. Mariakerk (Noorderkerk) zijingang

Hic meta doloris: hier (in de dood) komt er een einde aan smart en pijn. 
We zien een grafkist met daarop een schedel en daarboven hangt een tijdglas. Via deze ingang kwam de dode de kerk binnen. Het lichaam is al niet meer intact. Het tijdglas heeft geen functie meer: de tijd is om.
 
 
 

hoorn004-tympaan2.jpg
Hoorn: tympaan v.d. Mariakerk (Noorderkerk) zij-ingang

Den Haag: RK-kerk St. Paschalis Baylon a.d. Oud Wassenaarseweg 53
 
Een bekend christelijk symbool is de pelikaan, die - zo zegt de legende- zichzelf in de borst zou verwonden om zijn jongen te voeden.
De pelikaan staat voor de Christus, wiens bloed voor de mensheid werd vergoten.
De kerk, gewijd aan de Spaanse 16e eeuwse monnik Paschalis Baylon, werd tussen 1919 en 1921 gebouwd. Aangenomen moet worden dat het tympaan ook van die tijd stamt.
 
 
 

den_haag011-kl.jpg
Den Haag: RK-kerk Benoordenhout

den_haag012-kl.jpg
Den Haag: RK-kerk-benoordenhout

Brugge St Basiliuskapel
 
De kapel werd gebouwd in 1139-1149 is is nog zuiver Romaans. Boven een vroeger toegangspoortje bevindt zich dit oude tympaan. Het geeft het Doopsel van St. Basilius weer.

foto: Dirk Demeulenaere
timpaan-bloedkapel.jpg
Middeleeuws tympaan Bloedkapel Brugge