|
Muurteken in Elburg
Het teken op de muur van Elburg staat wel bekend als donderbezem. De bezem werd vroeger
wel aangebracht aan de gevel om bliksem af te weren. De donderbezem als teken zou nog teruggaan op het Germaanse geloof
in Donar, de god van de donder. Zoals hier op de middeleeuwse stadsmuur kunnen we het ook nog op vakwerkhuizen
in Twente tegenkomen.
Muurankers zoals bovenaan de poort kunnen ook gewoon een functionele vorm hebben. Het is
hier wel erg aantrekkelijk om er afwerende X-figuren in te zien.
|
| het symbool van de donderbezem |
|
| stadspoort Elburg stadszijde: muurteken links op de stadsmuur. |
|
| Elburg: stadsmuur met muurteken |
|
| Overzicht noordzijde kerk van Borculo |
Muurtekens aan St. Joriskerk van Borculo
Dit oudste gebouw in Borculo staat op de plaats waar in 1337 door Heer Henric van Borclo een kapel gesticht
werd bij zijn slot en waar de huislieden van het stadje ter mis mochten gaan, hoewel het bleef behoren tot de parochie van
Geysteren.
In 1509 werd de kapel tot parochiekerk verheven en werd de stad Borculo van de parochie Geesteren
losgemaakt en werd door de bisschop van Munster het slot losgemaakt uit de parochie Eibergen en het Schependom.
De huidige kerk dateert uit diezelfde tijd en werd in laat-Gotische stijl gebouwd en zoals in de kronieken
is vermeld gesteld onder het patronaat van den ridder St. George of St Joris, die volgens oude legende
een draak doodde.
Helaas trof ik het niet toen ik in Borculo kwam. Wegens restauratie van het binnenwerk van de kerk zijn
2 tekens aan het oog onttrokken door een groot aannemersbord.
Maar de overige volgen hier hier onder.
|
| de gevolgen van de cycloon in 1925 in Borculo |
|
| Borculo: schade na de cycloon |
In Borculo ontsnapten de kerkmuren grotendeels aan de catastrofe die het dorp trof toen een geweldige
cycloon in 1925 over het dorp trok. Daardoor bleven ook de muurtekens gespaard.
|
| Borculo noordzijde toren |
|
| maalkruis symbool |
|
| ruit symbool |
Op de foto boven een kruis en een ruit.
|
| Borculo noordmuur kerk |
|
| symbool odal met christelijk kruis |
Op de foto hierboven zien we een odal-rune verbonden door een christelijk
kruis.
|
| Borculo: noordmuur. |
|
| ing-rune met christelijke kruisjes |
Hierboven een ing-rune, verchristelijkt door 2 kruisjes op de bovenuiteinden.
|
| Borculo: X-symbool naast de ingang. |
En nogmaals een groter maalkruis naast de ingang.
Ammerzoden
Tegenover het kasteel Ammersoyen staat de ruine van het oude kerkje. Toren en koor zijn gerestaureerd. Hoog
op de toren, aan de noordzijde, is een ruitfiguur te ontdekken.
Mogelijk had ook deze kerk net als de huidige katholieke kerk St. Willibrordus als beschermheilige.
Ammerzoden lag in een niemandsland tussen het Hertogdom Brabant en het Graafschap Gelre en
was daardoor in de geschiedenis vaak het strijdtoneel van rivaliserende partijen.
In de dertiende eeuw is in Ammerzoden een kerk van grote baksteen gebouwd.
In de eerste helft van de veertiende eeuw werd het koor door het tegenwoordige
vervangen, terwijl tegen de westmuur een toren werd opgetrokken. De ruitfiguur lijkt in deze oude muurdelen
te zitten.
Omstreeks 1500 begon men met het vergroten
van de kerk tot een driebeukige kruiskerk, onder leiding van bouwmeester Willem van Bullestraten.
Ongeveer tegelijk met dit nieuwe schip, zal de toren (van dezelfde baksteen) op de oude
grondslagen zijn vernieuwd en verhoogd.
Tenslotte is dan de
traptoren in de hoek tussen de zuidelijke torenmuur en het schip gebouwd.
Het gehele kerkgebouw zal zijn voltooid omstreeks 1547, het jaar waarin de klok in de toren werd
gehangen.
Terwijl de meeste dorpen in de Bommelerwaard protestants werden, bleef Ammerzoden katholiek, mede dankzij
het optreden van de priesters en ondersteuning van de kasteelheer.
Na de reformatie kwam de kerk van Ammerzoden in handen van de protestanten. Zij verbouwden het koor tot kerk (1632).
Het kerkje werd vernield door de Fransen in het rampjaar 1672. Daarna is het schip een ruine gebleven. De
kogelgaten van de Fransen zijn nog overal aan de zuidmuur te zien.
|
| Ammerzoden: kerktoren met ruitfiguur |
De ruit lijkt hier nog deel uit te maken van de oudste muurresten.
|
| Ammerzoden: detail van bovenstaande torenmuur. |
Kogelgaten als stille getuigen van het rampjaar van 1672.
Daarna werd de kerk een ruine en werd het schip niet meer terug opgebouwd. Alleen toren en koor zijn nog
wel weer hersteld.
|
| Ammerzoden: herinnering aan het rampjaar 1672 |
|
