|
|
| Dordrecht: zeemeerman en wijf in omstrengeling |
De oudste tekeningen van zeemeerminnen en zeemeermannen vinden we op de oude cylinderzegels
van Mesopotamië. In de Assyrische cultuur zien we al van dergelijke wezens, zowel mannelijk als vrouwelijk
wat bovenlichaam betreft (hoofd, armen en torso). Rond de middel gaat de torso over in een vissestaart. Een andere figuur
is gekleed in een vissengewaad met zijn hoofd in de kop en de vissenhuid hangt op zijn rug. Misschien waren de meerminnen
en -mannen een soort dienaren van de zee- en watergod Enki.
De latere Assyriers en Babyloniers namen deze wezens over. Bij de Assyriers heet de figuur:
kulullu (visman), maar ook wel: apkallu.
Samen met de schorpioenmensen en de leeuwmensen vormen ze een groep halfmens-halfdier-figuren. Door deze
magische wezens af te beelden op de muren van gebouwen en tempels werd op de bescherming van de godheid gerekend. De
zeemeerman wordt overigens daar vaker afgebeeld dan de zeemeermin.
|
| cylinderzegel uit assyrië: vismensen bij levensboom |
Enki (Ea) was de god van de onderaardse zoetwateroceaan (de apsu). Hij
was tevens de god van wijsheid, magie en de kunsten/beschaving. Hij wordt vaak afgebeeld met een stroom water vanaf
zijn schouders waarin vissen zwemmen. Hieronder een afbeelding van een Sumerisch cylinderzegel van Adda
uit het British Museum (ca. 2500 BC).
Enki vormde een liefdespaar met Ninhursag en zij leefden in de Sumerische versie van het paradijs:
Dilmun geheten. Daar genoten ze van de het goede leven zolang ze maar in de buurt van de 'levensboom' bleven.
Deze levensboom had zijn wortels in de onderaardse oceaan (de apsu) en zijn kruin in de hemel.
|
| De god Enki op Sumerisch cylinderzegel van Adda: ca 2500 BC |
| uit: J. Black & A. Green: Gods, demons and symbols |
|
| Assyrië (huidige Khorsabad): een visman in het water ca 710 BC |
Assyrië
Uit teksten van W.R. Warttig Mattfeld valt op te maken dat de man gekleed in een vissenhuid, (in het Accadisch)
een Apkallu is en Adapa genoemd wordt. De Apkallu's waren oude wijze mannen uit de tijd van voor
de zondvloed, die krachtige zegeningen en vloeken kon uitspreken om wind en storm te bedaren, om daarmee te voorkomen
dat ze ziekten zouden verspreiden.
Er waren volgens de Assyriers 7 van deze Apkallu's, die de mensen de cultuur en beschaving brachten.
Ooit hadden ze de een of andere god beledigd en waren ze verbannen naar de wateren van de onderwereld (de apsu). Er zijn nog
al wat overeenkomsten en verschillen tussen de mythen rond Adapa en de bijbelse Adam. Adapa lijkt te staan voor dé mens,
en is in dat opzicht ook vergelijkbaar met Adam.
Er is de volgende mythe m.bn.t. Adapa: Adapa kwam uit Eridu. Hij was de brenger van voedsel en water aan
de goden. Tijdens een vistocht kwam hij met zijn boot in een storm terecht en in zijn gevecht met de stormgod brak hij een
vleugel van deze Zuidenwind. Hiervoor moest hij gestraft worden. De 2 goden, die de hemelpoort van de god Anu bewaken, doen
een goed woordje voor hem bij Anu. Hij krijgt het brood en water des levens aan geboden zodat hij onsterfelijk
zal worden. Ea raad het hem af omdat het een list zou kunnen zijn, en hij ziet ervan af. Zo zal sterfelijkheid het
lot zijn van hem en zijn nazaten.
| uit: J. Campbell: The Masks of God, 1968 |
|
| Assyrië: vispriesters bij gestyleerde levensboom ca. 700BC |
| uit: J. Black & A. Green: Gods, demons and symbols |
|
| Assyrië: vispriester op relief van tempel van de god Ninurta in Kalhu (883-859) |
In Muiden zijn zeemeerman en -min de wapenhouders.
Hier komt meer.
|
