|
Middelburg
|
| Middelburg: Laat-Empire met nog wel wat versiering in de 'klemmen' |
De snijramen van het begin van de 19e eeuw dragen veelal nog kenmerken van de Empirestijl.
Het raam in Middelburg (links) heeft een krans, die wordt gevormd door twee slangachtige dieren,
al zien de koppen, die bovenin elkaar naderen, er niet zo slangachtig uit. Dit kan te maken hebben met een ambachtsman, die
niet zo goed op de hoogte is van de anatomie van een slang of de slang moet een fabeldier voorstellen.
Hieronder is dit aspect van het Middelburgse raam nog eens in detail wat beter te zien. De koppen lijken
haar in de nek te hebben. Tussen de koppen in is in miniatuur nog een kleine festoen
te zien. Boven het bovenlicht is een bijpassend ornament, wat duidelijk maakt dat raam en deuromlijsting nog een geheel
vormen.
|
| uitsnede uit Middelburgs bovenlicht (zie boven) met de slangenkoppen. |
Haarlem
Dit Haarlemse bovenlicht doet erg denken aan het Middelburgse bovenlicht en het is goed om ze eens dicht
bij mekaar te zien. Verbindend thema is de slang, en wel het thema Ouroboros.
De roeden de vorm geven van een slangenlijf hoeft niet tot een kleine periode beperkt te zijn, maar de kans
is toch groot, dat ook dit Haarlemse bovenlicht al uit het eerste deel van de 19e eeuw stamt.
|
| Ouroboros-thema aan de Omvalspoort te Haarlem |
Hoorn
|
| Bijzonder bovenlicht uit Hoorn met krans, ruit en ovaal. |
Het snijraam in Hoorn (rechtsboven) lijkt in detaillering al sterk versimpeld, maar er
is nog wel werk gemaakt om de krans te versieren met kleine ruitvormige knopjes. In de vergroting hiernaast
zien we ook dat de cartouche beneden gebruikt is om een vis met twee koppen te vormen. Of dit al vanaf het
begin zo bedoeld en gemaakt is, was voor mij niet na te gaan. Misschien kan iemand dit in Hoorn nog eens nagaan. Waarschijnlijk
een grapje van een latere bewoner.
Wat wel vaker voorkomt, is, dat een langwerpig bovenlicht in tweeën gesplitst is. De reden hiervan kan zijn
de beperktheid in mallen die de timmerman beschikbaar heeft.
|
| Uitvergroting van krans en ovaal. |
Amsterdam
|
| A'dam-Amstel 192-194: Empireramen in twee huizen, die van onderen gelijk zijn en bovenin verschillen |
Op dit bovenlicht in Amsterdam aan de Amstel zien we gebogen lijnen, die een soort
vaas vormen. De inklemming is nog Empire evenals het kraalprofiel op de roeden. In detail ziet U dat hieronder.
|
| A'dam Amstel 192 en 194: kraalprofiel in detail |
Dordrecht
|
| Dordrecht: 2 gladde empire-cartouches ingeklemd tussen ronde schijven met roosmotief |
Boven een snijraam in Dordrecht met een dubbel-cartouche met gladde roeden met ronde rozetten
als versieringselement en florale kelken als inklemming. De echo van de Empire begint al zwakker te worden.
Delfshaven
Zoals zo vaak bij gevelstenen is er een voorkeur voor het getal 3. 'In de drie
cartouches' zou je dit snijraam uit Delfshaven ( foto onder ) kunnen noemen.
Het oude wapen van Delfshaven is in de middelste cartouche vermoedelijk later aangebracht, aangezien het
geen gewoonte was in de eerste helft van de 19e eeuw om binnen zo'n motief een wapen in aan te brengen.
|
| Voormalige brouwerij te Delfshaven. Het wapenschild van Delfshaven vermoedelijk later aangebracht. |
|
