|
Duizel (bij Eersel)
Duizel behoort tot de 8 zaligheden.
Acht zaligheden is de benaming voor een achttal dorpen in de Nederlandse Kempen ten zuiden van Eindhoven.
De benaming "zaligheden" is ontleend aan het "sel" waarop de naam van zeven van deze acht dorpen eindigt
("selligheden"). De naam is vermoedelijk ontstaan toen in de 19e eeuw Hollandse militairen in deze dorpen ingekwartierd lagen
en het bestaan er toen als armzaligheid beleefden.
Duizel werd in 1337 als Dusele vermeld. Later heette het Duisel.
Al in de 16de eeuw was het dorp een drukbezocht bedevaartsoord.
Rond de 24ste juni worden er tot op de dag van vandaag in Duizel tal van feestelijkheden georganiseerd.
De huizen worden versierd met de St.Janstros waarin het St. Janskruid is verwerkt. De trossen vormen een afweermiddel tegen
onweer. Fanfare en gilde trekken op die dag door het dorp.
De huidige kerk heet St Johannes geboorte. Ik neem aan dat deze naam overgenomen is van
de oude kerk.
Sinds de afbraak van een in 1822 herbouwde kerk (1927), staat de toren alleen.
Het is een bakstenen gebouw uit de tweede helft van de 15de eeuw. Ook de waterlijsten zijn in baksteen uitgevoerd,
de neuzen in de blinde nissen zijn daarentegen van natuursteen.
In 1967 is de toren gerestaureerd.
|
| Duizel (bij Eersel) |
Staand voor het hek dat het kerkhof afsluit van de openbare weg, zien we aan weerszijden al de eerste metseltekens.
|
| Duizel: hoofdingang toren westzijde. |
Vergelijken we de linker en rechter figuur naast de voordeur ( zie onderstaande foto's), dan vallen verschillen
op. Dit maakt het extra onduidelijk wat de preciese beweegredenen zijn geweest van de torenbouwers om het op deze manier te
doen.
|
| Duizel: westzijde links |
Het is te hopen dat bij restauraties de symbolen met verantwoordelijkheid voor het verleden exact weergegeven
blijven. Anders is er al helemaal geen beginnen meer aan.
|
| Duizel westzijde rechts |
Als de betekenis vooral een magische is, dus het op afstand houden van vreemde demonen
en krachten, dan zal de voorstelling op de muur deze kracht sowieso hebben gehad, maakt niet uit hoe geslaagd de afbeelding
is.
Bij het metselen zal ook wel eens wat zijn misgegaan door een misrekening. Een eenmaal gemetseld stuk muur
liet men dan maar staan. Dit laatste gevoel bekruipt je toch vooral als je naar het linker deel van de muur kijkt.
|
| Duizel noordzijde |
|
| Duizel noordzijde |
Twee tekens op de zuidmuur. Een kasteeltoren (?) links en een latijns kruis rechts.
Je kunt een teken wel een naam geven, zoals kasteeltoren, maar we weten nog niets over de feitelijke betekenis
van het symbool.
|
| Duizel zuidzijde toren |
|
| Duizel: zuidzijde detail van linker figuur. |
Roggel
Roggel is een kerkdorp in midden Limburg, onder de rook van Roermond.
Roggel vormde al minstens sinds 1324 een eigen parochie met als patroonheilige de Heilige Petrus.
Roggel werd in 1679 tot een eigen heerlijkheid
verheven, tot die tijd viel het onder Heijthuizen. Over de Heren van Roggel is niet veel bekend. In 1679
wordt de proost van het klooster in Keyserbosch bij Neer als heer genoemd. In 1717 wordt als heer een Bartholomeus Bartholeyns
genoemd, andere heren zijn niet bekend.
De St. Petruskerk, met barok hoogaltaar uit de 18e eeuw, werd oorspronkelijk
gebouwd in 1447, waarvoor een oudere kerk (12 eeuw) werd afgebroken. De toren dateert ook uit
dat jaar.
Er zijn diverse verbouwingen en restauraties geweest: o.a. in 1692. Toen
had een grote brand de kerk (en het dorp) in de as gelegd, maar de toren bleef gespaard. Vervolgens in 1832
en dan bij de laatste verbouwing in 1929 ontstaat het huidige kerkgebouw.
De kerk is grotendeels neogotisch. Alleen aan de zuidzijde bij de toren,
juist waar het metselteken zit, is nog een oud muurgedeelte.
De toren van Roggel heeft een, in deze streken zeldzame, mergelstenen
onderbouw. Dat is opmerkelijk, zo lees ik op een monumenten-bordje aan de toren, aangezien mergel uit Zuid Limburg
moest komen en dat was in die tijd toch een dure grap. Verderop aan de Maas is dit trouwens ook het geval met de kasteelruïne
van Kassel.
|
| Roggel: St Petrus-kerk |
De mergelstenen onderbouw is nog origineel. De bovenbouw moest na de 2e wereldoorlog opnieuw opgebouwd worden.
|
| Roggel: St. Petruskerk |
En dan zien we hier het grote maalkruis op de zuidmuur van het oude gedeelte van de kerk.
|
| Roggel: Metselteken op de zuidmuur van de kerk |
Het kerkgebouw werd in 1944 door de Duitsers flink beschadigd. Ze lieten de toren springen.
Er waren
flinke beschadigingen, waaronder naast de toren, het prachtige mergelstenen raam boven de hoofdingang (onherstelbaar!).
Dit is hier nog te zien op deze foto uit 1910.
| foto: https://www.oosnaer.nl |
|
| Roggel: toren en kerk in 1910. |
| foto: https://www.oosnaer.nl |
|
|
