|
Is de stijl Byzantijns?
Op zoek naar de waarheid achter de kandelaars nemen we eerst maar
de Byzantijnse claim serieus. Hoe plausibel is het om deze kandelaar Byzantijns te noemen?
Het lastige is dat je dan op internet plaatjes tegen komt, waarvan iemand beweert dat het Byzantijns
is. Dus zo heel zeker ben je dan nog niet. Maar desalniettemin komen hier wat plaatjes.
|
| nieuw gemaakt Byzantijns kruis |
Van een kunstenaar, die teruggrijpt op oude motieven en dit ornament
Byzantijns noemt mag je wel aannemen dat er een goede gelijkenis is (zie foto hierboven).
Of deze oude tekens op de kerkmuur van de St. Simeon-kerk in Syria, vernoemd
naar Simeon de pilaarheilige, al Byzantijns mogen heten of nog uit een oudere cultuur stammen, zou allebeide kunnen. In wezen
liggen de roots van de Byzantijnse kunst toch wel grotendeels in dat Midden-Oosten.
|
| Pre-Byzantijns kruis op muur van kerk St. Simeon in Syria uit 490 |
|
| Nog een (Pre?-)Byzantijns kruis op muur van kerk St. Simeon in Syria uit 490 |
De Byzantijnse 2-koppige adelaar heeft zijn
weg over de wereld wel gevonden. We treffen hem aan in Rusland, Servie, Oostenrijk enz.
In ieder geval bij de Habsburgse keizers (Oostenrijk, Spanje)
gold het decreet dat het voeren van de 2-koppige adelaar voorbehouden was aan de keizer. Lager in rang geplaatste edelen moesten
het met een eenkoppig dier doen.
In de latere Middeleeuwen was de tweekoppige adelaar al in onze streken bekend. Dus dit
is verder niet doorslaggevend. Een combinatie met Germaanse of Keltische zinnebeelden behoort dus tot de mogelijkheden.
|
| Byzantijnse 2-koppige adelaar in mozaïek |
Het meest voorkomende Byzantijnse kruis is een
kruis met aan de uiteinden van de 4 armen: verdikte uiteinden. Die verdikking kan rond zijn maar ook nog wel geschulpt.
|
| Byzantijns oud kruis ingelegd met edelstenen |
Op een van de versies zagen we al de krijger met kromzwaard en schild.
Op de Byzantijnse versie zien we een gevleugelde heilige met kromzwaard en speer. Deze zelfde figuur zien we hier op een olielampje,
dat volgens de eigenaar ook van Byzantijnse oorsprong is.
Het meest populair in de Byzantijnse orthodoxe kerk is de
aartsengel Michael. Het is goed denkbaar dat deze hier bedoeld is. De houding van het kromzwaard en de omlijning
van de tuniek is gelijk aan die van de man met kromzwaard en schild op de kandelaar. Op het olielampje heeft hij
ook nog eens een aureool.
|
| Byzantijnse olielamp met aartsengel Michael (?) |
Tip van de sluier opgelicht?
Dhr. Ad Korpel kwam in het museum van Schoonoord ( Dr) het volgende verhaaltje tegen bij
een aldaar hangend Byzantijns kruis:
Het
Byzantijnse Kruis
Het Byzantijnse Kruis
stamt uit de 4e eeuw na Chr.
en is het symbool van
het goede en het kwade.
Het
mannetje (de sultan) heeft het christendom
verdreven vandaar zijn
zwaard in zijn rechterhand
en het Christushoofd in
zijn linkerhand.
Dit is het teken van het
kwade!
De
vredesduifjes zijn het teken van het goede.
Boven de sultan het Malthezerkruis.
Geheel boven het anker,
symbool van de hoop.
De
raderen zijn te zien als levensweg van de mens.
Het
geheel verbeeld een kruis als teken van licht
in deze voor ons allen
vaak zo donkere wereld.
Dit verhaal in het museum van Schoonoord, slaat natuurlijk nergens op. Het
is puur een verzinsel, dat nergens op is gebaseerd.
|
