Bovenlichten en snijramen in Nederland

Empire-stijl (vervolg 3)

Home
Over mijzelf
Bovenlicht van de maand
Wat zijn bovenlichten?
Wat is nieuw?
Bovenlichten in de diverse stijlperioden
Naar bijzondere items
Oorsprong van de Symbolen
Geschiedenis glas, gevels en bouwkunst
Oude prenten, gravures en foto's
Middeleeuwse metseltekens
Tympanen
Schamels
Romeinse jaartallen
Oorsprong Byzantijnse kandelaars
Vertikale slijpgleuven
Renovatie en restauratie
Buitenlandse voorbeelden van bovenlichten
Web links
Gastenboek en contact
Zoeken op deze site
Wat is triest

BACK

START

NEXT

Amsterdam
 
De centrale middenstijl bij dit raam aan de Prins Hendrikkade vertoont bovenin een gecanneleerde zuil geflankeerd door twee (Romeinse) vleugels. Uit de krullen steken links en rechts een paar palmetten omhoog, die ik nog niet een naam durf te geven. Misschien wordt er wel verwezen naar de bloeiwijze van de acanthus, maar het kan ook een ander motief uit de oudheid zijn.
Aan de lauwerkransbladeren hangt een bloemen-festoen. De scherpe knikken in de festoen, maken duidelijk dat het hier geen Barok-stijl-motief is. Op de middenlijst van de deuren is ook nog een simpele versiering aangebracht.

dsc03062adamphkade.jpg
Amsterdam-Prins Hendrikkade 125: fraai Empire snijraam

Ergens aan het eind van de Empire gaan de motieven versimpelen. Hieronder is een snijraam afgebeeld, waarin men uit de overdadigheid van de Empire-symboliek een simpel levensboom-motief heeft overgehouden. De gecanneleerde zuil verwijst naar de Empire-stijl, maar veel meer valt er over dit raam niet te zeggen. Het is wel een vroeg voorbeeld van het levensboommotief, dat in een latere periode - in gietijzeren vormen - zo populair zal worden.

dsc03493singel.jpg
Amsterdam- Het Singel: Empire-levensboom

Utrecht
 
Heel eenvoudig maar duidelijk Empire ( zie foto Utrecht hieronder): Ook dit bovenlicht levert een bijdrage aan de latere vormgeving van de levensboom. Hier zijn het twee geveerde bladeren. In het bovenste deurkalf is ook weer een symmetrisch Empire-appliek aangebracht.
 
 

dsc03375-utrecht.jpg
Utrecht: nadagen Empirestijl

Deventer
 
Wat ook nog aandacht verdient is de lictorenbundel. Dit klassieke thema uit de Romeinse oudheid betreft de fasces, een bundel houten staven, die een bijl insluiten. Fasces werden door ambtenaren, de lictores, voor de magistraten uit gedragen.
De staven, gewoonlijk berk maar soms iep, waren symbolisch voor de "Macht van het Straffen"; de bijl symboliseerde de "Macht van het leven en dood". In de Classicistische periode duikt het symbool weer op aan gevels en op monumenten. Op de foto hierboven een deurkalf (= bovendorpel deur) met daarin een horizontale lictorenbundel (zonder bijl).
 

dsc03140deventer.jpg
Deventer: Lictorenbundel in het deurkalf

Den Haag
 
En tot slot van dit overzicht van Empire-ramen verlustigen we ons nog even aan het schitterende houtsnijwerk van dit kleine bovenlicht in het Haagse stadscentrum. Excuses voor de kwaliteit van de foto. Aan weerzijden van de vaas staan twee 'griffioenachtige' vogels, drinkend uit de kelk, wat een zeer klassiek thema is.
 
Het snijraam is helaas aan de linkerzijde ernstig beschadigd, maar kan nog worden gerestaureerd, zolang de rechterkant nog aanwezig is. De veervormige bladeren eindigen in rechtopgaande spruiten (ook: Empire-stijlkenmerk), waarvan er eentje dus mist. Let ook op de deur met de oog-ovalen en de versierde middenlat.

dsc03725denhaagmolenstr.jpg
Den Haag: Molenstraat

Oudewetering (ZH)
 
Bij het kerkje in Oudewetering zijn boven de deuren op het deurkalf een paar empire-applieken aangebracht. In het fronton de lauwerkrans, die boven een kerkdeur ongetwijfeld zal verwijzen naar de hemelse zaligheid.

dsc02356oudewetering.jpg
Kerkje in Oudewetering (bij Roelofarendsveen) met een Empire fronton.

Den Bosch
 
Monumentendag geeft de gelegenheid om ergens binnen te kijken. Hier in Den Bosch een pand met nog iets van een Empire-interieur.
 

denbosch100_0035-empire-kl.jpg
Den Bosch: Empireplafond

denbosch100_0037-empire-kl.jpg
Den Bosch: Empire applique binnenshuis aangebracht..

BACK

START

NEXT