Bovenlichten en snijramen in Nederland

32. De toorts

Home
Over mijzelf
Bovenlicht van de maand
Wat zijn bovenlichten?
Wat is nieuw?
Bovenlichten in de diverse stijlperioden
Naar bijzondere items
Oorsprong van de Symbolen
Geschiedenis glas, gevels en bouwkunst
Oude prenten, gravures en foto's
Middeleeuwse metseltekens
Tympanen
Schamels
Romeinse jaartallen
Oorsprong Byzantijnse kandelaars
Vertikale slijpgleuven
Renovatie en restauratie
Buitenlandse voorbeelden van bovenlichten
Web links
Gastenboek en contact
Zoeken op deze site
Wat is triest

BACK

START

NEXT

100_0050ootmarsum-toorts-stadhuis.jpg
Toorts in bovenlicht van stadhuis van Ootmarsum

De Toorts
 
De toorts wordt geïdentificeerd met de zon. Het is het symbool van zuivering door verlichting. Vandaar ook de allegorische betekenis als embleem van de waarheid.
Mogelijk hier in Ootmarsum op het stadhuis aangebracht als symbool voor eerlijk en waakzaam bestuur.
 
De omhooggeheven toorts is een fier teken van waakzaamheid, van het leven zelf.
De omgekeerde (brandende) fakkel was al voor de oudheid symbool van het gedoofde leven en attribuut van de dood. 

100_0052ootmarsum-stadhuis.jpg
Ootmarsum stadhuis

Als wapen van Heracles
 
Heracles gebruikte de toorts als wapen tegen de hydra van Lerna. Het doden van het negenkoppig monster was een va de 12 werken die hij moest verrichten.
Zo gauw hij een kop afsloeg groeide deze weer even hard terug aan. Hij kreeg hulp van zijn neef Iolaos. Elke afgehouwen kop werd meteen dichtgeschroeid met de toorts. 
Één kop was onsterfelijk. Die sloeg hij af maar verborg hij onder een grote stapel stenen.
 
 

herakles-met-toorts.jpg
Heracles met toorts (Romeinse kopie van Grieks beeld)

De fakkel omlaag gericht
 
Een andere Griekse mythe betreft de Dioskouroi: de tweeling Kastor en Polydeukes (Castor en Pollux bij de Romeinen). Van de tweeling was er een (Polydeukes) onsterfelijk, maar Kastor niet.
 
Ze beleefden veel avonturen en toen ze de dochters van Leukippos schaakten en huwden, kregen ze de neven van Leukippos op hun dak, die zich wilden wreken. Kastor sneuvelde en Polydeukes kreeg van Zeus onsterfelijkheid.
 
Maar de beide broers wensten voor altijd samen te blijven, omdat ze onafscheidelijk waren. De ene dag woonden ze toen als goden op de Olympos, de andere dag als sterfelijke zielen in de Hades (onderwereld).
De helderste sterren van de Tweelingen zijn naar hen genoemd.
 
We zien bij dit beeld (het origineel is van de beroemde Griek Praxiteles) de fakkel omlaaggericht. Een teken dat de dood in het spel is.
 

s33_1dioskouroi.jpg
De tweeling: Castor en Pollux met een toorts )Romeinse kopie van beeld van Praxiteles

Zaklamp of wandverlichting
 
Opzij van een deur met smeedijzeren bovenlicht in een rococo-achtige stijl (Mdina te Malta), hangt een oude toorts. De toorts kon opgehangen worden in een houder en dan als wandverlichting dienst doen. Hij kon ook als zaklamp tijdens het lopen in het donker van pas komen.
 

middeleeuwsetoortshouder-malta.jpg
Mdina op Malta: middeleeuwse toortshouder

BACK

START

NEXT