|
De Westhoek van Vlaanderen
Terwijl hier bij ons deze muurtekens behoorlijk zeldzaam zijn, blijkt er toch een streek, waar ze volop
voorkomen. Dat is de uiterste westpunt van Vlaanderen en het Departement Nord in Frankrijk,
wat ooit ook tot Vlaanderen behoorde en waar de oudere bevolking ook nu soms nog wel een mondje Vlaams spreekt.
Ik ben er op 1 dag doorgetrokken en heb een stuk of 12 kerken en een paar woonhuizen gevonden met vergelijkbare
muurtekens.
Wat opvalt is de kleurstelling geel-rood en soms geel-blauw.
|
| Loker in 1918, met links de ruïne van de kerk. |
De Sint-Pieterskerk van Loker (België)
De Sint-Pieterskerk werd volledig verwoest in de eerste wereldoorlog, met name in de periode 1917-1918. De
kerk werd in 1924 heropgebouwd door architect A. Dumon.
Hij ging hierbij uit van het plan van de 15e eeuwse laat-gotische kerk, waarvan ze de zware, grondig gerestaureerde,
westertoren behield. De kerk werd net voor Wereldoorlog II beschermd, namelijk in 1939. De toren van deze driebeukige kerk
is geflankeerd door vier sierlijke kegelvormige hoektorentjes.
De toren van deze Sint-Pieterskerk ligt aan de voet van de Rodeberg in Loker (Heuvelland) en is
de hoogst gelegen kerk van West-Vlaanderen.
Op de toren zijn diverse symbolen aangebracht, waaronder ook een wapenschild. Het X-teken zien we meerdere
keren hier.
|
| Muurtekens op de kerktoren van Loker |
|
| Loker: kerktoren: muurtekens westzijde |
|
| INGrune-teken? |
Als er versieringen aan de tekens optreden wordt het erg moeilijk om ze met zekerheid te duiden. Het middelste teken op de
foto boven kan een ING-rune voorstellen.
|
| Loker: muurtekens kerktoren zuidwest aanzicht |
|
| Muurteken kerk Loker |
|
| Muurteken kerk Loker |
Twee gekruiste sleutels?
Het stadswapen van Leiden (NL) bestaat uit 2 gekruiste sleutels.
Toen in 1121 de graven van Holland een kapel lieten bouwen op de plek van de latere Pieterskerk, wijdde
de Utrechtse bisschop Godebald deze aan de apostel Petrus, de bewaker van de hemelpoort. Zijn symbool van
de twee gekruiste sleutels siert sindsdien het Leidse stadswapen.
Zou dit het verklarende verband kunnen zijn tussen het (rechter) metselteken en de sleutels tot de hemelpoort?
Was dit enkel het teken van de bisschop van Utrecht of kenden meerdere bisdommen een vergelijkbaar teken?
De kerk van Loker was eveneens een Pieterskerk. Hoort het Petrussymbool daar niet juist op thuis?
|
| Het wapen van Leiden met de 2 gekruiste sleutels. |
Pauselijk wapen
Maar ook het pauselijk wapen kent de gekruiste sleutels, die herinneren
aan Petrus als eerste bisschop van Rome. Paus Nicolaas V had ze niet alleen achter het schild, zoals alle pausen, maar
ook in het wapenschild. Misschien is er geen directe relatie met het pauselijke wapen, maar er kan wel een gezamenlijke verbinding
met Petrus zijn.
|
| Wapen van paus Nicolaas V (1447 tot 1455) |
Andere hypothese
Misschien net zo onwaarschijnlijk, maar je moet ze toch eens opgeworpen hebben, is de volgende link: namelijk
die met een steengrijptang. In de Middeleeuwen kende men dit symmetrische gereedschap al wel om
stenen mee op te takelen.
En sowieso geeft het plaatje ons een mooi beeld van bouwactiviteit in die tijd.
|
| Bouw van een toren in de Middeleeuwen |
|
| in detail: steengrijptang |
|
| Loker: muurtekens kerktoren zuidzijde. |
|
| Muurteken kerk Loker |
|
| Muurteken kerk Loker |
De graaf van Hoorne
De graven van Horn ( bij ons beter bekend als Hoorne) stammen van een oude familie, die
al bekend is vanaf 1102. Het stamgebied is Horn en de omliggende plaatsen, maar ze bezaten grote gebieden in het huidige Limburg,
Noord Brabant, Belgisch Limburg en West Vlaanderen, zowel in het Belgische als in het Franse deel).
Hun geslachtswapen is dat van de 3 hoorns en siert de toren van Loker.
Het wapen komt nog in tal van gemeentewapens in de genoemde streken terug. Als vertegenwoordiger van een
apart vorstendommetje had de graaf van Hoorne ook zitting in de Duitse landdag. Daarnaast behoorde de graaf van Hoorne tot
de ridders van het Gulden Vlies.
Na de onthoofding in 1568 van Philips de Montmorency, graaf van Hoorne in Brussel ( tezamen
met de graaf van Egmond) kwam het oorspronkelijke stamgebied in handen van de bisschop van Luik, de graaf van Loon.
|
| Het wapen van Horn |
|
| Het kasteel van de graven van Horn te Horn (Limburg) |
|
