|
|
| Griffioen, Perzische oudheid |
|
| Gemeentewapen van gemeente Ooststellingwerf. |
Middeleeuws geloof
Als heraldisch symbool heeft ook de griffioen de betekenis van macht, strijdkracht en standvastigheid. Hij
verenigt de kwaliteiten van de arend met de sterkte van de leeuw. Bij ons werd hij ook wel Grijp genoemd. Een plaatsnaam
als Grijpskerk herinnert daar nog aan. De beide Stellingwerfse gemeenten in Zuidoost Friesland hebben de Grijpvogel in hun
wapen.
In de Middeleeuwen gelooft men nog rotsvast in het bestaan van griffioenen.
Een 9e eeuws Iers schrijver Stephen Scotus nam aan dat griffioenen strict monogaam waren.
Ze trouwden voor het leven en als een partner stierf bleef de ander alleen voor de rest van het leven en ging niet naar een
nieuw maatje op zoek. Door zijn schrijven maakte de kerk de griffioen tot symbool van echtelijke trouw. Omdat
in het dier een landdier en een luchtdier verenigd waren, werd de griffioen ook symbool voor Jezus Christus
met zijn goddelijke en menselijke natuur.
Hildegard van Bingen weet kennelijk ook intieme details van de griffioenen, want zij schrijft, dat
het vrouwtje, als ze in verwachting is, een grot zoekt met een nauwe opening maar ruim van binnen. Daarin bouwt ze een
nest, waarin ze 3 grote eieren legt, ter grootte van die van een struisvogel, die ze bijzonder goed beschermt.
Volgens Stephen Friar geloofde men, dat de klauw van een griffioen medicinale effecten
heeft en dat zijn veren een blinde weer kan laten zien. Drinkbekers gemaakt van griffioenklauwen (feitelijk
antiloophoorns) en griffioeneieren (feitelijk struisvogeleieren) waren geliefde objecten aan de Europese
vorstenhoven.
|
| Amsterdam: wapenbord in de Oude Kerk met griffioenen als wapendragers. |
Heraldiek
In de Middeleeuwen geloofde men ook dat paarden een enorme hekel hadden aan griffioenen en er doodsbang
voor waren. Een schild met een griffioen zou de paarden van tegenstanders in verwarring brengen. In Engeland verschijnt de
eerste griffioen in 1167 op een wapenschild.
Of de voorpoten bij de arend horen of bij de leeuw was geen uitgemaakte zaak. Je ziet beide optreden.
Als er alleen een kop wordt afgebeeld is hij herkenbaar aan zijn (paarde-)oren.
| via via van www.ngw.nl |
|
| Voorkomen van griffioenen in gemeentewapens |
Mannelijke dieren
Mannelijke griffioenen in de heraldiek zijn relatief zeldzaam. We treffen er overigens eentje aan op het
wapen van H.K.H. Prinses Juliana.
Aangezien de griffioen vooral populair was bij adelijke hoven in Polen en omliggende landen, kreeg Prinses
Juliana de griffioen mee via haar vader: prins Hendrik van Mecklenburg-Schwerin.
|
| Wapenschild van H.K.H. Prinses Juliana, met leeuw en griffioen |
|
